🔹۲۳ تیرماه، سالروز تصویب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در تقویم رسمی ایران «روز گفت و گو و تعامل سازنده با جهان» نام گرفته است. اما امروز، در حالی که دقیقاً ده سال از آن رویداد تاریخی میگذرد، ایران در شرایطی خاص قرار دارد: گذار از یک جنگ تمامعیار ۱۲ روزه با آمریکا و اسراییل، و ورود به یک آتشبس شکننده. آیا در چنین شرایطی، بازخوانی تجربه برجام هنوز معنا دارد؟ پاسخ، بیتردید مثبت است.
🔹امضای برجام، نتیجه بیش از دو سال مذاکرات فشرده میان ایران و گروه ۵+۱ بود اما پس از تصویب، بهسرعت با واقعیتهای تلخ روبرو شد. با خروج یکجانبه ترامپ از برجام ، ساختار شکننده این توافق فرو ریخت. برجام، در حالی فروپاشید که ایران به تعهدات خود پایبند مانده بود. این مسئله، در سطح راهبردی، ضربه سنگینی به اعتماد عمومی به «تعامل با غرب» وارد کرد.
🔹برجام، صرفنظر از سرنوشت پر فراز و نشیبش، یکی از پیچیدهترین، پرهزینهترین و نمادینترین تجربههای دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران بود. امروز، در فضای پساجنگ، بازخوانی دقیق و راهبردی آن میتواند به عنوان یک آینه پیشروی سیاستگذاران قرار گیرد تا از تکرار اشتباهات احتمالی، فرصتهایی که امکان بهره گیری از آنها فراهم بود و از دست رفت و… پرهیز شود و مسیر تعامل سازنده و پایدار، با واقعگرایی بازتعریف شود